Cứu bệnh nhân nhồi máu cơ tim ngay khi máy bay hạ cánh

Ngực nặng như bị ai bóp chặt, ông Tân nghĩ đau dạ dày thực quản và phát hiện dấu hiệu nhồi máu cơ tim ngay khi được đẩy vào BVĐK Tâm Anh TP.HCM cấp cứu.

Phát hiện nhồi máu cơ tim ngay khi vào cấp cứu

Hai tuần trước đó, ông Nguyễn Minh Tân (tên người bệnh đãi thay đổi, 60 tuổi, TP.HCM) có biểu hiện nặng ngực, được một bệnh viện gần nhà đo điện tim nhưng các chỉ số lúc đó ở mức bình thường. Ông được chẩn đoán viêm dạ dày nên uống thuốc đau bao tử.

Buổi tối một ngày trung tuần tháng 6, ngay trên chuyến bay từ Hà Nội về TP.HCM, ông Tân lại cảm thấy đau nặng ngực từng cơn ở vị trí sau xương ức như lần trước. Cơn đau lan dần lên cằm kèm biểu hiện vã mồ hôi. Ông được người nhà đi cùng cho uống 1 gói thuốc P – phosphalugel (điều trị viêm loét, trào ngược dạ dày – tá tràng), tình trạng đau có chút thuyên giảm nhưng cơn đau vẫn âm ỉ. Đến 22g03 phút cùng ngày, ngay khi máy bay hạ cánh, ông được dịch vụ hỗ trợ sân bay đưa thẳng tới khoa Cấp cứu, BVĐK Tâm Anh TP.HCM. 

Đang trong ca trực xuyên đêm, ThS.BS.CKI Nguyễn Ngọc Nhã Khanh cùng ê kíp cấp cứu tiến hành các bước xử trí ban đầu. Các chỉ số đo được như mạch, nhiệt độ, nhịp thở, SpO2 (nồng độ bão hòa oxy trong máy) của người bệnh đều ổn định, duy chỉ có huyết áp lên mức 183/103 mmHg (bình thường phải dưới 120/80 mmHg). Điện tim đo tại phòng cấp cứu cho thấy dấu hiệu của thiếu máu cơ tim. Tuy nhiên, do không thấy được hình ảnh điện tim đo từ lần trước nên không thể kết luận trường hợp này là bệnh mạch vành mạn hay hội chứng vành cấp.

“Khi nhập viện, bệnh nhân vẫn còn đau nặng ngực âm ỉ. Qua khai thác bệnh sử, người bệnh cho biết bị đau bao tử nên được sử dụng thuốc làm giảm tiết dịch dạ dày. Tuy nhiên, sau khi chích thuốc, biểu hiện nặng ngực của người bệnh vẫn không suy giảm. Chúng tôi nghi ngờ bệnh nhân có dấu hiệu cơn đau ngực của hội chứng mạch vành cấp nhồi máu cơ tim nên dùng thuốc Nitroglycerin dạng xịt, xịt dưới lưỡi nhằm làm tăng lưu lượng máu qua động mạch vành, cơ tim. Sau khi dùng, người bệnh cảm thấy ngực đỡ đau hơn nhiều”, bác sĩ Khanh nhớ lại.

Nghĩ rằng cũng giống lần trước, ngay khi cảm thấy bớt đau, người bệnh xin về. Tuy nhiên, các bác sĩ khuyên ông ở lại để theo dõi thêm. Lúc này, bác sĩ cấp cứu tiến hành đo điện tim và xét nghiệm men tim. Kết quả cho thấy người bệnh có tình trạng thiếu máu cơ tim và tăng men tim. 

Ngay trong đêm, một cuộc hội chẩn liên chuyên khoa Cấp cứu và Trung tâm Tim mạch được thiết lập nhanh chóng. Sau khi được bác sĩ tim mạch thăm khám, người bệnh được chỉ định thực hiện xét nghiệm máu, siêu âm tim tại giường. Kết quả tình trạng tim giảm co bóp nhẹ. Đo điện tim lần thứ 2 cho thấy có sự thay đổi, dấu hiệu thiếu máu cơ tim giảm hơn so với lần đầu. 

2 giờ sau đó, các bác sĩ tiếp tục thực hiện đo men tim lần 2 cho người bệnh. Kết quả cho thấy chỉ số men tim có dấu hiệu tăng động học, đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp. Bệnh nhân tiếp tục được chỉ định chụp mạch vành. Kết quả chụp mạch vành cho thấy tình trạng hẹp mạch vành có ý nghĩa và liên quan đến tình trạng nhồi máu cơ tim. Dữ liệu này càng giúp bác sĩ chắc chắn hơn trong chẩn đoán nhồi máu cơ tim ở người bệnh.

ThS.BS.CKII Nguyễn Thị Ngọc – Trung tâm Tim mạch, BVĐK Tâm Anh TP HCM, bác sĩ điều trị cho ông Tân chia sẻ: Kết quả đo điện tim và xét nghiệm men tim lần 2 đều có dấu hiệu tăng lên so với lần đầu. Tình trạng men tim tăng là biểu hiện của cơ tim đang hoại tử. Với các kết quả này cùng với kết quả chụp mạch vành cho thấy người bệnh nhồi máu cơ tim cấp. Ngay sau đó, người bệnh được chuyển lên Trung tâm Tim mạch và áp dụng phác đồ điều trị nhồi máu cơ tim. Ông Tân may mắn được chẩn đoán và can thiệp kịp thời nên chưa tổn hại nghiêm trọng đến cơ tim. Nếu cơ tim đã “chết” thì rất khó hồi phục. Sau khoảng  7 ngày điều trị, người bệnh đã ổn định, da hồng hào và xuất viện.

Cấp cứu kịp thời cơ tim không bị tổn hại

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc, nhồi máu cơ tim cấp (hay đột quỵ tim) là tình trạng cơ tim bị thiếu máu nuôi và thiếu máu dẫn đến hoại tử do mạch vành (mạch máu nuôi cơ tim) bị tắc nghẽn đột ngột bởi nguyên nhân thường gặp do cục huyết khối trong lòng mạch.

Thời gian vàng để cứu người bệnh bị nhồi máu cơ tim là trong những giờ đầu sau khi xuất hiện cơn đau ngực

Tình trạng nhồi máu cơ tim có thể xảy ra bất ngờ, nhưng có những trường hợp được cảnh báo trước hàng giờ, hàng ngày, thậm chí hàng tuần thông qua các dấu hiệu như: Cơn đau ngực (thường gặp trong hội chứng động mạch vành cấp). Người bệnh có cảm giác đau tức, đè nặng, xoắn vặn trong lồng ngực, sau xương ức hoặc ngực trái, mức độ nặng, xảy ra khi ngồi nghỉ, kéo dài trên 15 phút, đau lan ra sau lưng
, lên cổ, cằm, vai hoặc cánh tay. Trong cơn đau ngực có kèm mệt, hồi hộp, khó thở, vã mồ hôi, hốt hoảng hoặc ngất xỉu, đau không giảm khi ngậm hay xịt thuốc Nitroglycerin (dùng điều trị cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim cấp). 

Tuy nhiên, bác sĩ Ngọc nhấn mạnh, không phải ai cũng có các triệu chứng giống nhau. Có người đau nhẹ, người đau nặng, một số khác xuất hiện dấu hiệu đầu tiên là ngưng tim đột ngột. Đặc biệt, ở một số trường hợp đặc biệt như người cao tuổi, phụ nữ hoặc bệnh nhân đái tháo đường khi bị nhồi máu cơ tim, có thể không có triệu chứng đau ngực, nhưng có triệu chứng tương đương khác là khó thở, thay đổi tri giác, ngất hoặc tụt huyết áp <90/60 mmHg.

Và có những trường hợp đau sẽ có thể nhầm một số bệnh lý khác như đau kiểu dạ dày như trường hợp bệnh nhân này. Triệu chứng chỉ là đau vùng dưới thượng vị. Những người dễ bị nhồi máu cơ tim có các yếu tố nguy cơ như cơ tim, bao gồm tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu, hút thuốc lá và tiền căn gia đình có người đột quỵ do tim mạch, nhồi máu cơ tim. Tại bệnh viện, người bệnh được xét nghiệm men tim trong trường hợp bị đau trước tim hoặc hội chứng mạch vành cấp tính; có biểu hiện đau ngực, buồn nôn, khó thở, đổ mồ hôi,…; hoặc có kết quả điện tim bất thường. Thông qua xét nghiệm men tim, bác sĩ có thể biết được mức độ tổn thương của các tế bào cơ tim, qua đó xác định được mức độ tổn thương của cơ tim. 

Thời gian vàng để cứu người bệnh bị nhồi máu cơ tim là trong những giờ đầu sau khi xuất hiện cơn đau ngực. Nếu mạch máu bị tắc nghẽn kéo dài thì cơ tim hầu như bị tổn thương khó hồi phục. Đối trường hợp bệnh nhân có nhồi máu cơ tim không ST chênh lên (còn gọi là nhồi máu cơ tim dưới nội mạc) nguy cơ cao việc tái thông trước 24 giờ.

Trong trường hợp ông Tân đã nhập cấp cứu tại bệnh viện Tâm Anh với đội ngũ điều trị bệnh lý tim mạch và ê kíp chụp mạch vành, tái thông mạch máu mạch vành sẵn sàng. Đồng thời, hệ thống thiết bị máy móc hiện đại của BVĐK Tâm Anh kết hợp cùng tay nghề chuyên môn cao, bác sĩ giàu kinh nghiệm nên ông Tân đã được chụp và can thiệp sớm trong những giờ đầu tiên sau nhồi máu cơ tim cấp.

https://tamanhhospital.vn/cap-cuu-benh-nhan-nhoi-mau-co-tim-khi-may-bay-ha-canh/