Chế độ ăn uống tốt nhất dành cho người bị bệnh tiểu đường

Trong điều trị bệnh tiểu đường, chế độ ăn uống rất quan trọng. Chế độ ăn của người bệnh cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng và năng lượng phù hợp đồng thời không làm cho lượng đường trong máu tăng cao, lượng đường huyết phải được giữ trong giới hạn cho phép.

Chế độ ăn uống

Bệnh tiểu đường hiện là một trong ba căn bệnh ngày càng trầm trọng hơn khi con người lớn tuổi hơn: bệnh tim mạch, ung thư và tiểu đường. Một chế độ ăn uống hợp lý giúp ích rất nhiều, ngoài việc sử dụng thuốc để kiểm soát lượng đường trong máu, khi kết hợp với một chế độ ăn uống lành mạnh:

• Duy trì sức khỏe của bệnh nhân và ngăn ngừa suy dinh dưỡng do ăn uống quá ít. Trên thực tế, một số bệnh nhân đái tháo đường sợ ăn, kiêng khem thường xuyên và không chịu ăn nhiều bữa, dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng và gây ra những hậu quả lớn về sức khỏe về lâu dài.
• Tránh tăng đường huyết quá mức do không biết chọn thực phẩm. Ăn ít cơm nhưng lại ăn nhiều miến, hoặc ăn quá nhiều khoai củ. Tất cả là do thiếu kiến thức về giá trị dinh dưỡng của từng loại thực phẩm gây nên. Do không được tư vấn làm ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả điều trị bệnh.
• Giảm sử dụng thuốc: Nếu bệnh nhân ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, mức đường huyết của họ sẽ không tăng cao hơn, giảm nhu cầu sử dụng thuốc nhiều hơn hoặc loại bỏ nhu cầu sử dụng thuốc nếu họ không mắc bệnh tiểu đường trên lâm sàng.
• Giảm thiểu các biến chứng: Một chế độ ăn ít glucose sẽ giúp hạn chế các biến chứng ở mức tối thiểu. Các nhà khoa học tin rằng khi lượng glucose trong máu cao quá mức, các vấn đề bệnh tật nguy hiểm dễ xảy ra hơn.

Nguyên tắc dinh dưỡng điều trị bệnh tiểu đường

• Đủ chất đạm, béo, bột, vitamin và các chất khoáng, đủ nước
• Không làm tăng đường máu nhiều sau ăn
• Không làm hạ đường máu lúc xa bữa ăn
• Duy trì được hoạt động thể lực bình thường hàng ngày
• Duy trì được cân nặng lý tưởng
• Không làm tăng các yếu tố nguy cơ như rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, tổn thương thận
• Phù hợp với thói quen ăn uống (food habit) của bệnh nhân

Những lưu ý dành cho người bị bệnh tiểu đường

• Ngoài 3 bữa ăn chính sáng, trưa, tối, người bệnh tiểu đường nên ăn thêm các bữa phụ giữa sáng và trưa, trưa và tối và trước khi đi ngủ. Các bữa ăn nhỏ sẽ giúp duy trì lượng đường trong máu ổn định, vì chúng sẽ không làm cho lượng đường trong máu tăng đột biến sau khi ăn hoặc giảm khi đói.
• Bệnh nhân tiểu đường nên ăn các bữa ăn có lượng đường huyết thấp như gạo lứt, các loại củ (nhưng không nấu khoai tây), rau xanh (400g/ngày), trái cây ít ngọt như ổi, thanh long, bưởi, táo, cam và không vắt nước ép.
• Hạn chế thực phẩm có đường trong chế độ ăn uống, chẳng hạn như bánh kẹo, sữa có đường, nước ngọt và trái cây ngọt như chuối, nhãn và xoài, mít, na…
• Thực phẩm không được cắt nhỏ trong quá trình chế biến, và không nên hâm nóng, luộc chín thức ăn. Vì nếu làm như vậy, thức ăn sẽ dễ tiêu hóa và hấp thụ, dẫn đến tăng đường huyết sau khi ăn và giảm đường huyết khi đói.
• Bệnh nhân tiểu đường phải điều chỉnh chế độ ăn uống để duy trì cân nặng không thấp hơn 20 lần bình phương chiều cao và không quá 22 lần bình phương chiều cao. Cần theo dõi cân nặng để có thể thay đổi chế độ ăn hợp lý.
• Tuy nhiên, điều quan trọng là khẩu phần ăn phải bao gồm đầy đủ protein, carbs, chất béo, vitamin và khoáng chất để đảm bảo đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể.

Bệnh nhân bị bệnh tiểu đường nên ăn gì?

• Gạo lứt hoặc gạo giã rối
• Khoai củ.
• Các loại hạt, đậu đỗ.
• Các loại rau xanh.
• Các loại hoa quả ít ngọt như: thanh long, ổi, bưởi, cam, táo…
• Sữa không đường, sữa dành cho người đái tháo đường.

Một số quan niệm sai lầm về chế độ ăn đái tháo đường

• Việc người bệnh tiểu đường chỉ nên ăn bún chứ không nên ăn cơm là hoàn toàn sai sự thật. Vì bún và gạo đều là tinh bột nên chỉ số đường của bún là 95, cao hơn so với gạo trắng là 83.
• Bệnh nhân tiểu đường không nên tiêu thụ tinh bột: đây cũng là một điều không đúng. Chế độ ăn của người tiểu đường không nên loại bỏ carbohydrate mà nên cân bằng lượng tinh bột tiêu thụ trong ngày để cung cấp 45-55 phần trăm năng lượng cho cơ thể.
• Bệnh nhân tiểu đường có thể ăn mì nhanh thay cơm: điều này là sai. Vì mì ăn liền là một trong những thực phẩm chứa một lượng đường đáng kể. Do đó, những người mắc bệnh tiểu đường nên hạn chế ăn mì gói. Để cân bằng chất dinh dưỡng và giảm chỉ số đường huyết, hãy thêm khoảng 150g rau xanh (rau cải, giá đỗ, cải cúc, …) và 3 con tôm hoặc 30g thịt vào mì gói. so với chỉ đơn giản là ăn mì nhanh.