Hội thảo khoa học: Lựa chọn kháng sinh trong thời kỳ đa kháng thuốc

04/08/2022

Chiều 22/07/2022, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội phối hợp cùng công ty TNHH Pfizer Việt Nam tổ chức thành công hội thảo khoa học trực tuyến “Lựa chọn kháng sinh trong thời kỳ đa kháng thuốc”.

Biến đổi thất thường của môi trường, khí hậu cùng với tình trạng lạm dụng kháng sinh đã làm xuất hiện ngày càng nhiều nhóm vi khuẩn kháng kháng sinh, gây nhiều khó khăn trong công tác khám chữa bệnh. Nhằm mục đích trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong việc lựa chọn kháng sinh, BVĐK Tâm Anh Hà Nội tổ chức hội thảo trực tuyến chủ đề “Lựa chọn kháng sinh trong thời kỳ đa kháng thuốc”.

Hội thảo diễn ra từ 13h30-16h45 ngày 22/7 qua nền tảng Zoom Webinar, dưới sự chủ trì của PGS.TS.BS Chu Thị Hạnh – Trưởng khoa Hô hấp BVĐK Tâm Anh Hà Nội. Ngoài ra hội thảo còn có sự tham gia của các diễn giả: ThS.BS Lã Quý Hương – Khoa Hô hấp BVĐK Tâm Anh Hà Nội, BSCKII Đỗ Danh Quỳnh – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Mở đầu hội thảo, PGS.TS.BS Chu Thị Hạnh nhận định kháng thuốc kháng sinh tiếp tục là vấn đề khủng hoảng trên toàn cầu, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Các bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, đường hô hấp, bệnh lây truyền qua đường tình dục hay nhiễm khuẩn bệnh viện có tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong cao, rất khó kiểm soát do tình trạng kháng kháng sinh của vi khuẩn.

“Có nhiều nguyên nhân gây kháng thuốc. Theo chọn lọc tự nhiên, vi khuẩn có thể biến đổi để có thể sinh tồn bằng các cơ chế đề kháng khác nhau. Tiếp đó là việc sử dụng quá mức kháng sinh trong bệnh viện, kê đơn kháng sinh không phù hợp hoặc tự ý sử dụng kháng sinh. Ngoài ra, sử dụng quá mức các chất tẩy rửa, diệt khuẩn cũng làm thay đổi mô hình về vi khuẩn, làm xuất hiện thêm nhiều vi khuẩn đa kháng. Do đó lựa chọn kháng sinh trong kỷ nguyên đa kháng thuốc là vấn đề mang tính cấp thiết”, PGS Chu Thị Hạnh phát biểu tại hội thảo.

Tại hội thảo, ThS.BS Lã Quý Hương đã có những phân tích, chia sẻ xoay quanh chủ đề “Lựa chọn kháng sinh trong viêm phổi thở máy, viêm phổi bệnh viện”, hai dạng viêm phổi đang trở thành gánh nặng với con người do tỷ lệ mắc và tử vong cao.

Dựa trên kinh nghiệm thăm khám và điều trị, bác sĩ Hương cho rằng việc lựa chọn kháng sinh tùy thuộc vào yếu tố liên quan đến bệnh nhân như mức độ bệnh tật, nguồn lây, vi khuẩn từng được phân lập trước đó, tiền sử sử dụng kháng sinh trong vòng 30 ngày, bệnh nền; và yếu tố ngoại cảnh như mô hình vi khuẩn của địa phương, độc tính của thuốc, giá thành, tương tác thuốc, sự quen thuộc khi sử dụng thuốc.

Bác sĩ Hương nhấn mạnh, hầu hết các bệnh nhân viêm phổi thở máy và viêm phổi bệnh viện cần được điều trị sớm và nên được điều trị bằng kháng sinh trong vòng 7 ngày. Việc điều chỉnh kháng sinh phải tuân theo kết quả của kháng sinh đồ (nếu có); việc truyền kéo dài các kháng sinh β-lactam kháng Pseudomonas aeruginosa giúp tối ưu dược lực học của thuốc. Để tránh tình trạng lạm dụng kháng sinh, giảm tác dụng phụ tiềm ẩn cần cân nhắc đến liệu pháp xuống thang khi đã có kết quả kháng sinh đồ và lâm sàng đáp ứng tốt.

BSCKII Đỗ Danh Quỳnh cũng có những chia sẻ quan trọng về chủ đề “Lựa chọn kháng sinh cho bệnh nhân nhiễm khuẩn Gram âm đa kháng”. Đây là tình trạng nhiễm khuẩn nguy hiểm nhất trong số các vi khuẩn, với tỉ lệ biến chứng và tỉ lệ tử vong cao, gây gánh nặng chi phí điều trị đối với người bệnh. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo nhiễm khuẩn gram âm cần được ưu tiên hàng đầu trong việc điều trị, ngăn ngừa và phòng bệnh. Trong đó nhóm vi khuẩn đa kháng nguy hiểm nhất (tính đến năm 2017) vẫn là Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa, enterobacteriaceae,…

Từ các số liệu tổng kết, đánh giá, bác sĩ Quỳnh đưa ra các khuyến cáo điều trị kháng sinh trong nhiễm trùng ổ bụng sau mổ và nhiễm trùng tiết niệu có biến chứng cần khởi đầu bằng liệu pháp kháng sinh theo kinh nghiệm trong lúc đợi kết quả kháng sinh đồ (48-72h). Trên bệnh nhân có tình trạng nặng, sử dụng kháng sinh phổ rộng sớm nhất có thể ngay khi bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm trùng ngoại khoa. Xuống thang điều trị kháng sinh sau khi có kết quả kháng sinh đồ và dấu hiệu lâm sàng được cải thiện.

Qua thực tiễn điều trị, bác sĩ Quỳnh cũng dẫn chứng một số kinh nghiệm sử dụng kháng sinh với từng loại bệnh cụ thể như nhiễm trùng trong ổ bụng, nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng liên quan thở máy…

Tại hội thảo, gợi ý sử dụng kháng sinh mới có tác dụng tương đương kháng sinh cũ cũng được đưa ra thảo luận, trao đổi trực tiếp với nhà tài trợ Pfizer Việt Nam.

Tổng kết hội thảo, PGS.TS.BS Chu Thị Hạnh cho rằng: “Để phòng ngừa, hạn chế tối đa tình trạng kháng kháng sinh, cần tuân thủ kiểm soát nhiễm khuẩn, vệ sinh sạch sẽ tay và các dụng cụ, thiết bị y tế để tránh lây truyền vi khuẩn kháng thuốc, đặc biệt cần chú ý lựa chọn sử dụng kháng sinh theo các hướng dẫn điều trị trước khi có kháng sinh đồ.”

Kết thúc hội thảo, các cán bộ y tế tham dự thực hiện bài kiểm tra và được cấp Giấy Chứng nhận có giá trị quy đổi số tiết đào tạo liên tục theo quy định của Bộ Y tế.

BVĐK Tâm Anh xin cảm ơn PGS.TS.BS Chu Thị Hạnh, ThS.BS Lã Quý Hương, BSCKII Đỗ Danh Quỳnh cùng các chuyên gia, cán bộ y tế trên toàn quốc đã tham dự hội thảo. Bệnh viện cũng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến nhà tài trợ là Công ty TNHH Pfizer Việt Nam đã góp phần giúp hội thảo diễn ra thành công.