Bữa cơm gia đình đầu tiên sau 2 năm dịch Covid-19

Sau tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld, nhiều người bệnh đã mạnh dạn ăn bữa cơm gia đình, ra khỏi nhà, đi du lịch khắp nơi. Người bệnh ví von Evusheld như chiếc phao cứu sinh thay đổi cuộc đời của họ trước đại dịch Covid-19.

Evusheld – chiếc phao cứu sinh

Ngày 25/3/2022, bà Nguyễn Thị Phiên (76 tuổi, TP.HCM) trở thành người đầu tiên tại Việt Nam tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld phòng Covid-19. Sau 6 giờ tiêm Evusheld tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM, bà tự nhủ đã được “tự do”.

“Bản thân lớn tuổi, mắc quá nhiều bệnh nền: dị ứng rất nặng, huyết áp, tiểu đường, viêm loét tá tràng, gout, vảy nến, không dùng được cả nhiều loại vitamin. Không có cơ hội tiêm vắc xin do dị ứng nặng nên tôi cô lập mình trong phòng với 4 bức tường, chỉ làm bạn với tivi và điện thoại. Tôi không đi đâu, hạn chế giao tiếp với người nhà, không ăn cơm chung”.

Sau khi tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld, bà Phiên được gặp lại những niềm vui cũ tưởng chừng đã mất suốt 2 năm đại dịch. Bạn bè tâm giao từ thời đi học, kháng chiến, ăn lá dong, lá tàu bay, khoai mì, gánh gạo hàng chục cây số,… đến thăm hỏi, nói chuyện ríu rít. Những người bạn ở xa thấy bà trên tivi cũng liền gọi hỏi thăm sức khỏe, chúc mừng bà được tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld.

Bà Phiên trong bữa cơm cùng con cháu sau tiêm Evusheld. Ảnh: BVĐK Tâm Anh TP.HCM

Một ngày của bà trở nên ý nghĩa hơn khi mỗi sáng thức dậy đã có thể cùng gia đình hàn huyên bên ly cà phê, tách trà. Ngoài thời gian đọc sách, chăm sóc mấy cây ớt, cây gừng, lá lốt,… trong khoảng sân nhỏ sau nhà. Bà ngắm nghía phòng con cháu, đôi khi chỉnh sửa một chiếc gối đặt lệch hay xếp lại chiếc bút trên bàn thật ngay ngắn. Những việc rất đỗi bình dị, đời thường, ấy vậy mà mãi đến khi tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld xong, bà mới dám bước ra khỏi căn phòng của mình để làm những điều nho nhỏ ấy. Nhớ lại bữa ăn đầu tiên với gia đình sau khi tiêm Evusheld, bà vui mừng kể: “Cũng chỉ là cơm, canh cùng một món kho và ít trái cây như mọi ngày, nhưng bữa cơm ngon vô cùng, bởi 2 năm rồi tôi mới ngồi ăn cùng con cháu”.

Sau 3 tháng tiêm Evusheld, cuộc sống của chị Lê Thanh Nhi (32 tuổi, Bến Tre) không đếm hết bao nhiêu hạnh phúc đã đến. Với chị, có cuộc sống bình thường là điều vô giá. Chị bị sốc phản vệ độ 4 sau khi tiêm vắc xin Covid-19, một chân bước vào cửa tử. Nhờ tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld, chị đã giũ bỏ gánh nặng trên vai bấy lâu. Vừa từ BVĐK Tâm Anh TP.HCM trở về, con trai đã chờ sẵn ở cửa, ôm chầm lấy mẹ, réo lên: “Mẹ ơi, con vui quá! Nhà mình không cần cách ly, mẹ không cần mang khẩu trang khi ở nhà nữa. Con được ăn cơm chung với mẹ, hôn mẹ, ôm mẹ ngủ mỗi ngày rồi! Tôi được bạn chở đi ăn tô hủ tiếu 15.000 ở quán cũ, vị cũ, nhưng tôi thấy ngon lạ thường. Tôi như ăn cả niềm vui sau thời gian dài phải ăn lủi thủi một mình – dù món ngon đến mấy cũng trở thành vô nghĩa, việc ăn uống như thể tồn tại” – chị Nhi tâm sự.

Chị Nhi được tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM.

Trong khi ngay sau tiêm Evusheld, em Đặng Gia Bảo (14 tuổi, Trà Vinh, 2 lần sốc phản vệ với vắc xin) đã quay trở lại trường học sau thời gian dài xin nhà trường học online tại nhà. Anh Đặng Chí Tâm (ba của em Bảo) chia sẻ: “Tiêm Evusheld, cháu như vớ được cái phao. Từ khi ở BVĐK Tâm Anh TP.HCM trở về, cháu như được giải phóng khỏi bốn bức tường trong phòng, đi chơi khắp nơi, vợ chồng tôi thấy con vui mà cũng vui theo. Nếu sau 6 tháng, dịch tiếp tục bùng phát như tình hình này thì tôi sẽ đưa con lên TP.HCM tiêm thêm mũi duy trì miễn dịch cho cháu”.

Không để Covid-19 giam lỏng cuộc sống

“Thế hệ tôi sinh ra và lớn lên trong kháng chiến, vừa đi học vừa làm chiến sĩ vừa trồng lúa, gánh gạo,… trong bom đạn. Chúng tôi cống hiến hết mình cho sự nghiệp nghiên cứu di truyền học. Tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld, tôi được trở lại cuộc sống thường ngày, như vậy đã quá hạnh phúc!”, bà Phiên quyết tâm không để dịch Covid-19 giam lỏng cuộc đời mình. Bà lên kế hoạch đi du lịch cùng con cháu ở Vũng Tàu, điều mà trước khi tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld bà chưa bao giờ dám nghĩ
đến. Dù vẫn mang khẩu trang nhưng trong lòng bà an tâm không sợ nhiễm bệnh.

Anh Xuân Độ (con trai bà Phiên) cho biết từ ngày được tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld, sức khỏe tinh thần của mẹ anh thay đổi nhiều. Bà vui, con cháu càng vui hơn, đi làm an tâm, không phải lo lắng cho bà ở nhà cô quạnh, sinh bệnh.

Còn chị Nhi và chồng, con lên kế hoạch đi ăn uống, đi chơi, thăm họ hàng sau một thời gian dài ai tới thăm nhà, chị cũng trốn sau bếp “né” bệnh. Chị Nhi cũng không còn nỗi lo sợ ăn uống chung với mọi người trong cơ quan. Chị cũng sắp xếp đi ăn cưới bạn bè, họ hàng để vượt qua nỗi sợ Covid-19.

PGS.TS.BS Phạm Văn Bùi – Chủ tịch Hội Thận lọc máu TP.HCM, giảng viên cao cấp Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, cố vấn chuyên môn Bệnh viện Nguyễn Tri Phương TP.HCM – cho biết: “Những người có bệnh nền nếu bị suy giảm miễn dịch dù đã tiêm 2-3 mũi vaccine vẫn có nguy cơ bị nhiễm Covid-19 và có khả năng diễn tiến nặng. Các đối tượng này thường là những bệnh nhân ung thư, mắc bệnh lý huyết học ác tính, ghép tạng, đang điều trị với các thuốc ức chế miễn dịch, hoặc bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Do vậy, cơ thể họ thường không thể tạo kháng thể tối ưu, khiến khả năng phòng bệnh chủ động bằng vaccine thấp hơn nhiều lần so với những người không mắc các bệnh lý trên”.

Các nghiên cứu tại Mỹ chỉ ra rằng 2% người trưởng thành bị suy giảm miễn dịch nhưng chiếm đến 40-44% ca nhập viện dù đã tiêm đầy đủ vaccine Covid-19. Do đó, người ghép thận, ung thư, viêm khớp tự miễn, lupus ban đỏ… chưa thể chống lại Covid-19 một cách tối ưu nếu chỉ tiêm vaccine.

Về số lượng, người suy giảm miễn dịch sau tiêm 2 liều vắc xin thì nồng độ kháng thể được tạo ra thấp hơn từ 1,3 – 23 lần so với người bình thường. Về hiệu quả, hoạt động trung hòa của kháng thể chống lại SARS-CoV-2 cũng yếu hơn 32 – 64 lần. Về độ bền, ở 50% số người được nghiên cứu, nồng độ kháng thể của những người này giảm dưới ngưỡng phát hiện được sau 6 tháng.

Tiêm vắc xin rất hữu ích và quan trọng nhưng chỉ tiêm mỗi vắc xin thì người bệnh vẫn đối mặt tình trạng nhập viện cao gấp 3 lần. Chưa kể, người bệnh mắc Covid-19 sẽ trở nặng chuyển vào khoa ICU, tăng khả năng dùng thuốc vận mạch, nguy cơ tử vong so với người bình thường đều cao gấp 1,5 – 2 lần. Và khi mắc Covid-19 thì người bệnh sẽ mất nhiều tháng mới khỏi bệnh. Tình trạng kéo dài thời gian mắc bệnh sẽ tạo cơ hội cho các biến thể mới xuất hiện trên người suy giảm miễn dịch, từ đó lây lan cho cộng đồng.

Người bị suy giảm miễn dịch dễ thở máy, nhập viện khoa ICU nếu mắc Covid-19.

PGS.TS.BS Trần Quang Bính – Giám đốc chuyên môn BVĐK Tâm Anh TP.HCM chia sẻ: hàng ngàn người Việt Nam đã được tiêm kháng thể đơn dòng Evusheld tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội và BVĐK Tâm Anh TP.HCM, nhưng con số này còn rất ít so với nhu cầu thực tế của nhóm người bệnh suy giảm miễn dịch, ghép tạng (gan, thận…), ung thư, viêm khớp tự miễn, lupus ban đỏ… tại Việt Nam. Nếu dịch Covid-19 trở lại cộng với dịch viêm đường hô hấp do phế cầu khuẩn, cúm… đang tăng nhanh sẽ nguy hiểm cho nhóm người suy giảm miễn dịch, mắc bệnh nền như đái tháo đường, bệnh COPD và các bệnh phổi khác, bệnh gan, bệnh thận mãn tính, tim mạch, bệnh lý mạch máu não, bệnh lý thần kinh (bao gồm cả chứng sa sút trí tuệ), tăng huyết áp, thừa cân béo phì… Những bệnh nhân này cần sớm tiêm nhắc lại vắc xin hay Evusheld để lớp áo giáp thêm chắc chắn trước dịch Covid-19.

Hiện thế giới có 29 nước được cấp phép và sử dụng Evusheld nhưng Việt Nam may mắn là một trong những quốc gia đầu tiên cùng với Mỹ đưa thành công thuốc kháng thể đơn dòng Evusheld về nước, mở ra cơ hội cho cả ngàn người có đủ kháng thể chống lại SARS-CoV-2. Trong khi người dân các nước như Anh, Hàn Quốc… vẫn đang trông chờ, tiếp cận Evusheld khó khăn. Thậm chí tại Đức, kháng thể đơn dòng Evusheld chưa được phân phối rộng rãi, chỉ có cho một nhóm người sử dụng với số lượng hạn chế. Hàng ngàn người bệnh Việt Nam được tiêm Evusheld vừa mang tính phòng ngừa dịch bệnh, vừa là nguồn động lực to lớn cho những người làm ngành y.

https://tamanhhospital.vn/bua-com-gia-dinh-dau-tien/