Cách giảm 80% nguy cơ đột quỵ

Tai biến mạch máu não (đột quỵ) xảy ra khi mạch máu não bị vỡ hoặc tắc. Tuổi cao và tiền sử gia đình bị đột quỵ là một trong những yếu tố khiến bạn dễ bị đột quỵ hơn. Một người từng bị đột quỵ sẽ dễ có nguy cơ tái phát cao. Tuy nhiên, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, khoảng 80% trường hợp đột quỵ có thể được ngăn ngừa. Dưới đây là một số cách mà mọi người có thể thực hiện để phòng ngừa đột quỵ từ sớm.

Giảm huyết áp

Theo tờ Web MD (Mỹ), huyết áp cao là nguyên nhân hàng đầu gây ra đột quỵ. Chỉ số huyết áp bình thường khoảng 120/80. Nếu huyết áp của bạn thường xuyên trên 130/80 là bị cao huyết áp. Nếu không kiểm soát huyết áp tốt có thể khiến bạn có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 4-6 lần. Cao huyết áp có thể làm dày thành động mạch và làm cho cholesterol hoặc các chất béo khác tích tụ, tạo thành mảng. Nếu mảng bám bị bong ra, chạy theo dòng máu chặn nguồn cung cấp máu cho não. Huyết áp cao cũng có thể làm suy yếu các động mạch và khiến chúng dễ bị vỡ, gây ra đột quỵ xuất huyết não.

Nếu bạn bị huyết áp cao thì nên thăm khám với bác sĩ để có biện pháp giữ cho huyết áp ở mức ổn định. Thuốc và thay đổi lối sống, chẳng hạn như tập thể dục thường xuyên và ăn uống lành mạnh có thể hữu ích.

Không hút thuốc

Một người sẽ tăng gấp đôi nguy cơ bị đột quỵ nếu hút thuốc lá. Nicotine trong thuốc lá làm tăng huyết áp và carbon monoxide trong khói thuốc làm giảm lượng oxy mà máu có thể vận chuyển. Ngay cả việc hít khói thuốc thụ động cũng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Thuốc lá cũng có thể làm tăng mức chất béo trung tính trong máu triglyceride, giảm mức cholesterol HDL tốt, khiến máu dễ đông hơn, các mảng bám tích tụ nhiều hơn, làm dày và thu hẹp các mạch máu… Nếu bạn đang hút thuốc thì nên nhờ bác sĩ tư vấn cách bỏ thuốc lá. Có thể bạn không thành công từ những lần đầu tiên để cai thuốc lá nhưng đừng bỏ cuộc.

Quản lý tốt bệnh tim mạch

Nhịp tim không đều, cụ thể là rung tâm nhĩ là nguyên nhân gây ra cục máu đông, làm cho máu đọng lại trong tim. Nếu cục máu đông đó di chuyển đến não sẽ dẫn đến đột quỵ. Bạn có thể bị rung tâm nhĩ do huyết áp cao, có các mảng trong động mạch, suy tim và các lý do khác.
Thuốc, thủ thuật y tế và phẫu thuật có thể giúp trái tim trở lại nhịp bình thường. Nếu bạn không biết mình có bản thân có bị rung tâm nhĩ hay không nhưng cảm thấy tim đập thình thịch hoặc khó thở thì nên đến gặp bác sĩ.

Theo dõi cholesterol

Cholesterol cao có khả năng làm tắc nghẽn động mạch của bạn và dẫn đến đau tim, đột quỵ. Bạn nên giữ cholesterol toàn phần dưới 200 mg/dL máu, cholesterol LDL (xấu) dưới 100 mg/dL và cholesterol HDL (tốt) trên 60 mg/dL. Khi chế độ ăn uống và tập thể dục không đủ để kiểm soát lượng cholesterol, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh dùng thuốc.

Hạn chế uống rượu

Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng huyết áp và chất béo trung tính. Mỗi ngày nam giới không quá hai ly rượu và phụ nữ là một ly. Uống quá chén có thể gây ra rung tâm nhĩ, nhịp tim không đều.
Kiểm soát bệnh tiểu đường

Lượng đường trong máu cao khiến một người có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2-4 lần. Nếu không được quản lý tốt, bệnh tiểu đường có thể dẫn đến tích tụ chất béo hoặc cục máu đông bên trong mạch máu. Điều này có thể thu hẹp các tế bào trong não, cổ và cắt nguồn cung cấp máu cho não. Bệnh nhân tiểu đường nên kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên, dùng thuốc theo toa và đến gặp bác sĩ vài tháng một lần để theo dõi mức độ bệnh.

Tập thể dục

Lười vận động có thể dẫn đến béo phì, cholesterol cao, tiểu đường và huyết áp cao – những yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ. Do đó, mọi người nên duy trì lối sống vận động, siêng năng tập thể dục. Không cần phải mất quá nhiều thời gian, bạn có thể chỉ cần tập thể dục 30 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần cũng đã đủ. Tập thể dục khiến bạn thở mạnh nhưng không phải thở gấp và thở dốc. Khi gặp tình trạng này, mọi người nên lưu ý và chia sẻ với bác sĩ trước khi tập thể dục.

Ăn uống lành mạnh

Ăn uống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ tai biến và giúp bạn giảm cân. Mỗi ngày, mọi người nên nhiều trái cây và rau tươi ví dụ bông cải xanh, cải Brussel và các loại rau lá xanh như rau bina. Mọi ngườ nên chọn protein nạc và thực phẩm giàu chất xơ. Tránh xa chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa vì có thể làm tắc nghẽn động mạch. Cắt giảm muối và tránh thực phẩm chế biến sẵn vì muối làm tăng huyết áp và chất béo chuyển hóa.

Đừng bỏ qua tiếng ngáy

Ngáy to và liên tục là dấu hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ, có thể khiến bạn ngừng thở hàng trăm lần trong đêm. Ngáy to làm tăng nguy cơ đột quỵ bằng cách khiến bạn không nhận đủ oxy và tăng huyết áp.

Uống thuốc đều đặn

Nếu bạn đã bị đột quỵ thì cần đảm bảo dùng thuốc của bác sĩ đều đặn để giúp ngăn ngừa một cơn đột quỵ khác. Theo tờ Web MD (Mỹ), ít nhất 25% những người bị đột quỵ ngừng dùng một hoặc nhiều loại thuốc trong vòng 3 tháng. Điều này đặc biệt nguy hiểm bởi vì đó là lúc bạn có nhiều khả năng bị đột quỵ.

Không tự tiện uống aspirin

Một viên aspirin liều thấp mỗi ngày có thể ngăn ngừa đột quỵ và đau tim ở những người có nguy cơ mắc bệnh cao . Tuy nhiên, lợi ích thực tế của nó rất ít. Aspirin có thể làm loãng máu, ngăn ngừa hình thành cục máu đông trong động mạch bị tắc nghẽn một phần bởi cholesterol và mảng bám. Tuy nhiên, nó cũng có nguy cơ xuất huyết bên trong, đe dọa tính mạng. Aspirin không dành cho tất cả mọi người nên đừng dùng aspirin mà không nói chuyện với bác sĩ.

Không nên cho người có dấu hiệu đột quỵ (như nói ngọng, liệt mặt, mất ý thức…) uống aspirin. Bởi vì nó có thể làm cho đột quỵ xuất huyết nặng hơn, thay vào đó hãy gọi điện cấp cứu càng sớm càng tốt.

Kim Uyên
(Theo Web MD)