Ngày hội lớn của sàn diễn Cải lương

VHO – Liên hoan Cải lương toàn quốc 2024 vừa chính thức mở màn và các nghệ sĩ, các đoàn nghệ thuật đã bước vào chặng đua tài tại Nhà hát Trung tâm Văn hóa TP Cần Thơ. Đây chẳng những là ngày hội lớn của giới nghề mà còn là dịp để khán giả mộ điệu được thỏa ham mê khi có dịp thưởng thức hàng chục vở diễn đỉnh cao, qua đó góp phần duy trì và tăng trưởng loại hình nghệ thuật sàn diễn đặc sắc đã tồn tại trăm năm qua…

 Tôn vinh nét đẹp và sức cuốn hút của sàn diễn Cải lương

Liên hoan do Cục Nghệ thuật trình diễn (Bộ VHTTDL) chủ trì, kết hợp với Hội Nghệ sĩ Bục diễn Việt Nam, Sở VHTTDL TP Cần Thơ và các cơ quan, xí nghiệp có liên quan tổ chức định kỳ 3 năm một lần. Sự kiện năm nay quy tụ lực lượng hùng hậu tham dự với gần 1.200 nghệ sĩ, diễn viên đến từ 29 xí nghiệp, đoàn nghệ thuật cùng 33 vở diễn.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hồ An Phong nhắc mạnh: Cải lương là loại hình nghệ thuật truyền thống rất đặc sắc, đã hình thành và tăng trưởng hơn một trăm năm qua. Đó là những giá trị rất to lớn và độc đáo, chẳng những của riêng cư dân các tỉnh ĐBSCL mà còn của dân tộc Việt Nam và nhân loại. “Nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước giao cho chúng ta là phải giữ gìn, phát huy và sáng tạo những giá trị văn hóa đặc sắc của nghệ thuật sân khấu Cải lương. Đây là hoạt động có ý nghĩa và là cơ hội để lực lượng nghệ sĩ trao đổi, học hỏi lẫn nhau, tôn vinh nét đẹp và sự hấp dẫn của bộ môn nghệ thuật truyền thống làm đắm say lòng người”, Thứ trưởng bày tỏ.

Ông Nguyễn Thực Hiện, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, Phó Trưởng BCĐ Liên hoan nhấn mạnh: Cùng với cả nước, Cần Thơ vinh dự là một trong những cái nôi của nghệ thuật Đờn ca tài tử và Cải lương Nam Bộ. Đây là vùng đất có bề dày lịch sử – văn hóa, có vị trí trung tâm của vùng ĐBSCL. Năm 2024 đánh dấu mốc lịch sử quan trọng khi TP Cần Thơ tròn 20 năm trực thuộc Trung ương.

Việc tổ chức Liên hoan Cải lương toàn quốc nhằm góp phần bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống Việt Nam trong những năm hội nhập hiện thời. Liên hoan cũng là dịp để cơ quan quản lý văn hóa và lãnh đạo các xí nghiệp nghệ thuật truy lùng, phát hiện tài năng trẻ triển vọng, từ đó lên kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, định hướng tăng trưởng phù hợp; đồng thời là thời cơ cho anh chị em nghệ sĩ được thể hiện, góp sức và mang tới những luồng gió mới cho nghệ thuật Cải lương. Từ đó góp phần duy trì và tăng trưởng loại hình nghệ thuật truyền thống độc đáo này.

Mong muốn Cải lương đồng hành cùng “hơi thở” thời đại

Ở Liên hoan năm nay, những người tâm huyết với loại hình nghệ thuật truyền thống dân tộc vẫn mang trong mình sự trăn trở, đau đáu với nghề. Đó là làm sao để sàn diễn Cải lương luôn sáng đèn, nghệ sĩ được góp sức, sáng tạo nhiều hơn, có lẽ góp phần bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc, đồng hành cùng nhịp sống thời đại…

Là người luôn dõi theo sự thăng trầm của sàn diễn Cải lương, soạn giả Hoàng Song Việt tâm tư: “Điều tôi quan tâm là mục đích, kết quả Liên hoan sẽ mang đến điều gì cho đội ngũ sáng tạo sân khấu Cải lương và khán giả. Ở những kỳ liên hoan trước, điều đáng tiếc nhất là các nghệ sĩ không có điều kiện ở lại, mà chỉ tham gia thi diễn xong rồi về, hoặc đoàn thi cuối phải đợi sát ngày mới đến vì không thể lo kinh phí ăn ở dài ngày.

Chính vì vậy, họ không thể cùng tề tựu xem nhau biểu diễn để rút kinh nghiệm và học hỏi, tìm hiểu nhu cầu thưởng thức của khán giả… Tôi mong thời gian tới, các địa phương cần có sự quan tâm, chú trọng để tạo điều kiện nhiều hơn cho các nghệ sĩ, các đoàn nghệ thuật, để họ đến với Liên hoan không chỉ thi thố lấy huy chương mà còn được được cọ xát, giao lưu, trao đổi, học tập cùng nhau…”.

Nhà viết kịch Nguyễn Sỹ Chức, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Liên hoan cũng bày tỏ mong muốn sẽ có lẽ khắc phục những điểm còn thiếu khuyết ở các kỳ liên hoan trước. Đơn cử như năm 2021 đã bộc lộ những điều khiến niềm vui chưa trọn vẹn: Một số xí nghiệp thiếu hẳn chất thanh xuân trong hàng ngũ nghệ sĩ, nhất là ở tuyến nhân vật chính; nhiều diễn viên non về nghề, thiếu khai thác chiều sâu tâm lý, tính cách nhân vật; vẫn còn tiếng nhắc tuồng “oang oang” vọng ra từ cánh gà bởi diễn viên chưa thuộc lời thoại… Những “hạt sạn” này đã ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả diễn thi của từng cá thể, đồng thời khiến tác phẩm sàn diễn cũng thiếu đi tính chuyên nghiệp.

Để sàn diễn Cải lương càng ngày phát huy được giá trị, tinh hoa truyền thống và tiếp thụ được những cái mới từ nghệ thuật đương đại, rất cần sự quan tâm đầu tư nhiều hơn nữa cả về nhân lực và vật lực cho các vở diễn, chẳng những giao hội trong kỳ liên hoan mà phải thường xuyên, liên tiếp. Ngoài ra, cần giao hội đào tạo kỹ thuật chuyên sâu cho hàng ngũ diễn viên để bảo đảm yếu tố truyền thống của nghệ thuật Cải lương được bảo tồn trọn vẹn. Địa phương cũng phải có chính sách đặc trưng để lôi cuốn lực lượng trẻ, tài năng về làm việc tại các rạp hát, các đoàn nghệ thuật.

Liên hoan vừa khởi động, khán giả mộ điệu và giới làm nghề đang hào hứng chờ đợi, kỳ vọng vào những gương mặt mới. Họ chẳng những làm trẻ hóa Liên hoan mà còn tạo nên những cú bứt phá đột nhiên đầy ấn tượng cho sàn diễn nước nhà. Các buổi thi diễn ra liên tiếp vào 9h30 và 19h30 hằng ngày, mở cửa miễn phí cho khán giả vào thưởng thức.