Bệnh đái tháo đường ở người trẻ và những hệ lụy cần phải biết

Bệnh đái tháo đường ở người trẻ có tên gọi tiếng Anh là Maturity-onset diabetes of the young (MODY). Đây là bệnh lý hiếm gặp và ước tính chỉ có 1,5% trong số các bệnh nhân mắc đái tháo đường. Tuy nhiên, tần suất của căn bệnh này đang ngày càng tăng lên. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về căn bệnh này và cách để ngăn ngừa bệnh đái tháo đường xảy ra ở người trẻ nhé!

BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG Ở NGƯỜI TRẺ LÀ GÌ?

Bệnh đái tháo đường gặp ở người trẻ hay còn được gọi là tiểu đường khởi phát ở độ tuổi trưởng thành (MODY), là một nhóm bệnh đặc trưng được hình thành bởi lượng đường trong máu cao hơn bình thường rất nhiều. Những dạng của đái tháo đường ở người trẻ thường sẽ hình thành và khởi phát trước độ tuổi 30 hoặc có thể muộn hơn.

Nguyên nhân

Một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng lượng đường trong máu tăng cao hơn bình thường là cho việc giảm sản xuất insulin – một hormone quan trọng có vai trò trong việc kiểm soát lượng đường huyết trong cơ thể. Tình trạng này xảy ra do một đột biến trên gen nhất định.

Các loại bệnh đái tháo đường ở người trẻ khác nhau và được phân loại dựa trên các đột biến của gen khác nhau, cụ thể:

• MODY3 (HNF1A-MODY) là một dạng phổ biến nhất và chiếm 50-70% trong tất cả các trường hợp.
• Dạng thứ hai cũng là loại phổ biến đó là MODY2 (GCK-MODY) chiếm khoảng 30-50% trong tất cả các trường hợp.
• Các dạng ít gặp hơn gồm MODY1 (HNF4-MODY), MODY5 (HNF1B-MODY), MODY4 (PDX1), nó chỉ chiếm khoảng 5-10% trong tổng số các trường hợp MODY. Ngoài ra, có một số dạng khác nhưng tỉ lệ mắc phải rất nhỏ.

Triệu chứng

Ở dạng MODY3 và MODY1 là các dạng có triệu chứng tương tự nhau, phát triển rất chậm theo thời gian. Các triệu chứng ban đầu khi đường huyết có dấu hiệu tăng gồm:

• Đi tiểu nhiều hơn bình thường (đa niệu)
• Khát nước quá mức
• Mệt mỏi
• Mờ mắt
• Sút cân
• Nhiễm trùng tái phát

Dần theo thời gian, lượng đường trong máu sẽ không còn kiểm soát được và có thể làm mỏng đi các mạch máu nhỏ ở thận và mắt. Ở thận, tổn thương này sẽ có thể dẫn đến bệnh suy thận, là bệnh thận ở giai đoạn cuối. Ở mắt, tình trạng này sẽ gây tổn thương ở các mô võng mạc tạo ra bệnh võng mạc đái tháo đường và có thể mất đi thị lực, gây cả mù lòa.
Các triệu chứng của MODY2 thường rất nhẹ và có lượng đường trong máu chỉ hơi cao, đặc biệt là trước khi ăn sáng. Tuy nhiên, đa số các bệnh nhân bị bệnh đái tháo đường đều không có triệu chứng và các biến chứng cũng hiếm gặp.
Trong khi đó, MODY5 lại là sự kết hợp giữa bệnh đái tháo đường và các biểu hiện bất thường của đường tiết niệu và thận, thường nhất là nang thận. Đôi khi các bệnh nhân còn có các triệu chứng không liên quan đến đái tháo đường, ví dụ như liên quan đến gan/tuyến tuỵ hay bệnh gout

NHỮNG PHƯƠNG PHÁP ĐỂ ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG Ở NGƯỜI TRẺ

Sau khi được chẩn đoán bệnh, bạn nên:

• Tham khảo ý kiến với bác sĩ về các phương pháp chữa trị cho phù hợp với từng người
• Bởi vì có đến 50% khả năng con cái bị di truyền bệnh từ ba mẹ nên cần cân nhắc thảo luận cùng với bác sĩ về việc có con sau này.
• Cần xét nghiệm di truyền để đánh giá được các thành viên trong gia đình có mắc bệnh hay không

Việc điều trị bệnh đái tháo đường ở người trẻ còn phụ thuộc vào các dạng MODY bạn mắc phải:

• Với MODY1, bệnh nhân có lượng đường trong máu thấp từ lúc sinh ra và cần được điều trị bằng thuốc sulfonylureas, nếu tiến triển hơn thì sẽ cần dùng đến insulin.
• Đối với MODY2 sẽ không cần phải điều trị
• Với MODY3,, bệnh nhân không cần dùng đến insulin mà có thể điều trị bằng việc uống thuốc sulfonylureas.

• Còn với MODY5, ở thời điểm khởi phát muộn cần phải sử dụng đến insulin và một chế độ ăn uống, tập luyện để chữa trị.

Đối với tất cả các dạng bệnh đái tháo đường ở người trẻ MODY2 đều sẽ có nguy cơ biến chứng ở lâu dài. Vì vậy, bệnh nhân cần phải sử dụng thuốc đúng liều lượng và đều đặn để có thể kiểm soát được bệnh tốt hơn. Vì vậy, bệnh nhân cần được sử dụng các thuốc đặc trị để có thể kiểm soát bệnh được tốt hơn.

Cùng với đó, hãy cùng kết hợp với một chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh để duy trì được mức đường huyết và cholesterol trong máu tốt và hạn chế được những biến chứng không mong đợi.

NHỮNG BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

Một số biến chứng thường gặp của bệnh đái tháo đường ở người trẻ:

• MODY1: Người bệnh bị biến chứng mạch máu hoặc có thể gặp các bệnh về gan.
• MODY2: Hiếm khi có các biến chứng về mạch máu
• MODY3: Bệnh nhân có nguy cơ mắc các biến chứng về mạch máu nhỏ, mạch máu lớn khá cao trong cơ thể.
• MODY4: Bình thường sẽ có các biến chứng có thể liên quan đến lão hoá tuyến tuỵ, rối loạn chức năng của tuyến tuỵ,…
• MODY5: Thường sẽ tồn tại các dị tật đường tiết niệu – sinh dục bẩm sinh, hạ canxi và máu do suy thận, các bệnh thận tăng axit uric máu, bệnh gút, những bất thường về bệnh sinh dục, tỷ lệ có con thấp. Ngoài ra, họ bị kháng insulin hoặc xuất hiện các biến chứng của mạch máu.