Trẻ nói ngọng có phải do dính thắng lưỡi không?

30/06/2022

Con trai tôi đã 5 tuổi, nhưng nói ngọng, phát âm không rõ. Ban đầu tôi chỉ nghĩ bé còn nhỏ nên phát âm chưa hoàn thiện. Thấy con 5 tuổi vẫn nói ngọng, một số người cho rằng bé bị mắc tật dính thắng lưỡi. Xin bác sĩ cho biết điều này có đúng không? Bé 5 tuổi còn cắt thắng lưỡi được không? Cảm ơn bác sĩ. (Đỗ Thanh, Tiền Giang).

Nói ngọng, nói khó có thể là triệu chứng của tật dính thắng lưỡi bẩm sinh ở trẻ em

BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng – Trưởng khoa Tai Mũi Họng, BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết, trẻ nói ngọng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, mắc các vấn đề về tâm lý, hay bệnh về thần kinh… Tật dính thắng lưỡi cũng là một trong số các nguyên nhân thường gặp gây ra nói ngọng, khó nói ở trẻ.

Khoảng 5% trẻ sơ sinh mắc tật dính thắng lưỡi được phát hiện ngay sau khi sinh, hoặc trong tháng đầu đời khi đi khám sức khỏe, khi đưa trẻ đi chích ngừa, nhưng cũng nhiều trẻ được phát hiện muộn hơn. Trẻ phát hiện muộn sẽ phải trải qua các triệu chứng như khó bú, chậm tăng cân, đến tuổi bắt đầu tập nói thì có biểu hiện nói khó, lớn hơn chút thì nói ngọng, khó khăn trong giao tiếp. Điều này có thể ảnh hưởng đến sự tự tin và khả năng học tập của trẻ.

Nguyên nhân là do thắng lưỡi của trẻ bị ngắn hơn so với bình thường. Thắng lưỡi là một dải mô nhỏ kéo dài từ sàn miệng đến đáy lưỡi. Nếu trẻ bị ảnh hưởng nhiều do tật dính thắng lưỡi thì cần thực hiện cắt thắng lưỡi. Thời điểm cắt tốt nhất là trước độ tuổi trẻ tập nói.

Cắt thắng lưỡi là một thủ thuật nhỏ nhưng cần hết sức thận trọng vì cảm giác đau có thể gây ra sự ám ảnh kéo dài cho trẻ, làm trẻ sợ ăn, nuốt, há miệng. Có nhiều trường hợp phụ huynh chia sẻ về tình trạng sau cắt thắng lưỡi trẻ bị ám ảnh đến nỗi sợ ăn trong thời gian dài.

“Tại khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh TP.HCM, chúng tôi xây dựng một quy trình cắt thắng lưỡi riêng, tối ưu hơn nhằm phẫu thuật triệt để nhưng không làm ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ ở giai đoạn hậu phẫu.

Thay vì gây mê hoặc gây tê bằng thuốc như thông thường, chúng tôi sử dụng mặt nạ ngủ để bé đi vào giấc ngủ nhẹ nhàng, còn gọi là tiền mê. Bé sẽ ngủ yên lúc bác sĩ phẫu thuật, không có cảm giác đau đớn, không giãy giụa, không chấn thương tâm lý. Cuộc phẫu thuật diễn ra nhanh chóng trong khoảng 10 phút, sau đó bé sẽ thức dậy, tỉnh táo hoàn toàn, uống sữa được bình thường và xuất viện trong ngày.

Chúng tôi sử dụng bipolar đầu nhỏ, nhiệt độ thấp để cắt thắng lưỡi. Đây là loại dao cắt điện lưỡng cực với điện áp thấp, có thể cầm máu tại chỗ, ít xâm lấn nên thời gian hồi phục rất nhanh, chỉ sau 7-10 ngày”, bác sĩ Hằng chia sẻ.

Sau phẫu thuật, cha mẹ cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ, không cho bé cắn, ngậm vật cứng hoặc sờ vào vết cắt để tránh chảy máu, nhiễm trùng; Cho bé uống nhiều nước và vệ sinh miệng sau mỗi lần ăn. Đối với trẻ nói ngọng, sau phẫu thuật cần kiên trì trong việc luyện cho con phát âm đúng.

Bác sĩ Hằng khuyến nghị, cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện để thăm khám và điều trị sớm nếu thấy trẻ khó bú, nuốt; khó phát ra âm thanh, đầu lưỡi có hình chữ V khi khóc, thắng lưỡi ngắn, lưỡi không di chuyển được sang hai bên, không nâng được lưỡi chạm vào hàm trên, không đưa được lưỡi ra khỏi hàm dưới, nói ngọng không rõ nguyên nhân. Bởi vì đó có thể là các dấu hiệu của tật dính thắng lưỡi. Dính thắng lưỡi không được điều trị sớm không chỉ gây ảnh hưởng đến khả năng nhai nuốt do lệch khớp cắn, mà còn khiến trẻ nói ngọng, khó nói, giao tiếp và học tập kém. Điều này ảnh hưởng chung đến sự phát triển và tương lai của trẻ.